Wettelijke erkenning van de Mantelzorgers

Op 1 september 2020 trad de wet voor de erkenning van de mantelzorgers in voege. Wat betekent dat?

• U kan officieel erkend worden als mantelzorger: dat is de algemene erkenning, als symbool van uw inspanningen.
• Onder bepaalde voorwaarden kunt u recht hebben op een thematisch verlof van 1 maand.Dit verlof kan opgenomen worden voor een periode van 1 maand (voltijds) of 2 maanden (deeltijds). Dit verlof betekent een aanvulling bij de bestaande thematische verlofstelsels, zoals het ouderschapsverlof. Het kan eenmaal opgenomen worden in de loop van de beroepsloopbaan en wordt meegerekend voor de pensioenberekening.
• Om uw erkenning als mantelzorger – en eventueel het thematisch verlof te verkrijgen, moet u contact opnemen met uw ziekenfonds (het ziekenfonds van de mantelzorger). De mantelzorger moet een verklaring op woord van eer invullen, ondertekenen, laten ondertekenen door de naaste of diens wettelijke vertegenwoordiger en opsturen naar zijn ziekenfonds.
• Meer weten? Neem telefonisch contact met ons op (op dinsdag en donderdag van 9 tot 11u): 02/474.02.55 of via mail: info@aidantsproches.brussels.
• Of lees er meer over in onze folder.

Historiek van de erkenning

Sinds een tiental jaren maakt een werkgroep (vzw Aidants Proches Wallonie en partners zoals verzekeringsinstellingen, organisaties die ouderen, mensen met een psychiatrische problematiek en mensen met een beperking vertegenwoordigen, en verschillende universiteiten) werk van het wettelijke statuut van de mantelzorger.

In 2014 leidde hun werk tot de publicatie in het Belgische Staatsblad van een ‘wet betreffende de erkenning van de mantelzorger’.  

In 2019, werden amendementen van de wet gestemd zodat mantelzorgers een thematisch verlof van 1 maand kunnen toegekend krijgen. Tot dan werd de wet niet toegepast bij gebrek aan de ondertekening van sommige koninklijke besluiten.

Online infosessies over de wet op de erkenning van mantelzorgers :

Op 8 september 2022 hebben we twee online infosessies gehouden. Wij zijn ons ervan bewust dat niet alle betrokkenen aanwezig konden zijn. Daarom hebben we een van de sessies opgenomen, die u hier kunt bekijken of terugkijken : https://youtu.be/1BrshmYNOBA.

FAQ :

• Waarom is de erkenning belangrijk?De erkenning vormt een eerste stap om de mantelzorgers zichtbaarheid te verlenen. Ze betekent een vorm van steun, van erkenning van hun taak, hun belang en hun moeilijkheden. Het helpt de maatschappij om zich bewust te worden van het bestaan van de mantelzorgers. Door erkend worden als mantelzorger, kunnen mensen die dagelijks zorg dragen voor een naaste zich identificeren en voelen ze zich gesteund om hulp in te roepen en hun gezondheid, sociaal en beroepsleven enz te vrijwaren. Zo vroeg mogelijk erkend worden kan eventuele problemen voorkomen, het opvolgen van de situatie bevorderen, van meet af aan vermijden dat er later een crash komt.
• Volstaat verhoogde kinderbijslag om het verlof te verkrijgen? Om als ouder te kunnen genieten van het verlof voor mantelzorg, moet hun kind een verhoogde kinderbijslag ontvangen EN minsten 12 punten / 6 punten op 18 scoren in de derde pijler, die de impact van de aandoening voor de familiale omgeving meet OF meer dan 80% lichamelijke of mentale beperking ondervinden met 7 tot 9 punten zelfredzaamheidsgraad.  
• Wat betekent ‘zorg verlenen met de hulp van een professional’?Dat betekent dat minstens een professional de situatie van dichtbij of op afstand opvolgt. De behandelende arts volstaat dus.
• Wat zijn de gevolgen van de erkenning wanneer de mantelzorger zelf arbeidsongeschikt is? Geen gevolgen: de mantelzorger kan zich laten erkennen, zelfs indien hij/zij arbeidsongeschikt is. Er zijn geen gevolgen voor de ongeschiktheid, inkomsten of andere. Hij/zij heeft wel geen recht op het verlof voor mantelzorg, dat is er enkel voor werknemers.
• Moet je voldoen aan de criteria van alle afhankelijkheidsschalen om het verlof te kunnen krijgen?Neen, het volstaat dat het verlies aan zelfredzaamheid beantwoordt aan de drempel van een evaluatieschaal voor het verlies van autonomie. 
• Moet de geholpen persoon genieten van een integratie- of vervangingsinkomen voor de mantelzorger recht kan hebben op het verlof?Neen, het attest van het verlies van autonomie van minstens 12 punten telt. Wanneer de persoon evenwel een integratie- of vervangingsinkomen ontvangt, geldt dat als bewijs van een verlies van autonomie van minstens 12 punten.
• Kan een minderjarige de erkenning als mantelzorger aanvragen? Ja.
• Kan een mantelzorger van iemand die is opgenomen (wzc, instelling voor mensen met een beperking enz) de erkenning als mantelzorger aanvragen? Neen
• Kunnen zelfstandigen het verlof toegekend krijgen onder bepaalde voorwaarden? Ja. Meer weten? Vraag raad aan uw sociale verzekeringskas of bij de RVA

Voor meer informatie over de erkenning als mantelzorger, kunt u contact opnemen met onze dienst op het nummer 02/474.02.55 of met uw ziekenfonds (ziekenfonds van de mantelzorger). Voor meer informatie over het verlof en de toekenningsvoorwaarden (na het verkrijgen van het attest van het ziekenfonds dat stelt dat u recht hebt op het verlof), kunt u contact opnemen met de RVA (02/515.44.44), uw vakbond of de personeelsdienst van uw werkgever.